Zapewne wielu z Was miało do czynienia z wpłatą zadatku, bądź zaliczki. Czy zastanawiało Was, w czym tkwi różnica pomiędzy tymi dwoma, mogło by się wydawać „tożsamymi” pojęciami? Zaliczkę i zadatek wpłacamy na poczet przyszłych inwestycji np. kupno samochodu, czy kupno mieszkania. „Zaklepujemy” tym samym przedmiot nabycia. W poniższym wpisie postaramy się wyjaśnić, czym jest zadatek a czym zaliczka, i co jest korzystniejsze dla konsumenta.

Powyższe pojęcia często są mylone, stawiane na równi przez konsumentów, są stosowane naprzemiennie a jednak bardzo różnią się od siebie. Najczęściej podpisanie umowy wiąże się z zapłatą zaliczki bądź zadatku, dlatego ważne jest, aby znać te pojęcia. Kolejną istotną kwestią jest zapisanie w umowie, czy została wpłacona zaliczka, czy zadatek oraz wpisanie dokładnej kwoty.  W ostateczności, jeżeli dojdzie już do realizacji postanowień wynikających z zawartej umowy, to nie ma to znaczenia, w jakiej formie dokonano wpłaty. Zarówno zadatek, jak i zaliczka, o ile umowa będzie zrealizowana, zostaną zaliczone na poczet ustalonej przez strony ceny. Należy jednak uwzględnić, że w sytuacji, w której zawarta umowa nie zostanie wykonana, to konsekwencje wpłaconych - zadatku lub zaliczki będą zupełnie inne – korzystne lub mniej korzystne dla nas.

Określenie w umowie, czy wpłacono zadatek czy zaliczkę, jest o tyle ważne, że jeżeli nie zawrzemy takiej informacji to wpłata naszych środków zostanie potraktowana, jako zadatek – choć możliwe, że niekoniecznie chcielibyśmy, aby tak było.

 

Zadatek vs Zaliczka

Zadatek – jeżeli strona, która podjęła się realizacji usługi nie wykona umowy po swojej stronie, to należy rozumieć, że stroną pokrzywdzoną w tej sytuacji jest konsument i powinien otrzymać wpłacony wcześniej zadatek w podwójnej wysokości. Natomiast jeżeli to konsument nie zrealizuje umowy po swojej stronie, zadatek przepada na rzecz strony, która miała wykonać usługę. Jeżeli umowa nie zostanie zrealizowana, a wina leży po obu stronach to zadatek powinien zostać zwrócony konsumentowi, ale w kwocie w jakiej został wpłacony.

Zaliczka – jeżeli strona, która podjęła się realizacji usługi nie wykona umowy po swojej stronie, to należy rozumieć, że stroną pokrzywdzoną w tej sytuacji jest konsument i powinien otrzymać zwrot zaliczki, którą wpłacił w takiej samej wysokości, w jakiej została przez niego uregulowana. Tak samo dzieje się, jeśli zawinił konsument, obie strony umowy zdecydowały się na zrezygnowanie z jej realizacji lub do wykonania umowy nie doszło z winy którejkolwiek ze stron.

 

Na co się zdecydować – zaliczka czy zadatek?

Decyzja w tej kwestii jest bardzo indywidualna i zależy tylko i wyłącznie od nas samych i naszych przekonań. Na pewno nie jest to decyzja łatwa i należy ją dokładnie przeanalizować. Zadatek można odbierać, jako zachęcenie obu stron do sfinalizowania zawartej umowy, ma on chronić interesy obu stron. Aby zdecydować się na zadatek musimy być w 100% pewni, że z naszej strony nie dojdzie do zaniedbania umowy, inaczej możemy być na tym stratni.

W omawianej kwestii możemy przytoczyć przykład z życia codziennego:

Pan Marcin poszukuje mieszkania już od dłuższego czasu. Nadchodzi moment, w którym znajduje wymarzone mieszkanie, jest pewien, że jest to mieszkanie, w którym chciałby mieszkać i jest pewny zakupu. Jest świadomy, że nie zamierza już przeglądać żadnych ofert i jest zdecydowany na zakup wspomnianego lokum. Umawia się z właścicielem na podpisanie umowy przedwstępnej, wpłacając zadatek. Wie, że jeżeli sprzedający nie dotrzyma warunków umowy – rozmyśli się, bądź sprzeda mieszkanie innej osobie – to otrzyma z powrotem wpłacony zadatek i to podwójnie. W takiej sytuacji mogłoby to być duże obciążenie dla sprzedającego.

Czy zadatek może się przedawnić?  Przedawnienie roszczeń wynikających z zawarcia umowy przedwstępnej następuję po upływie roku liczonego od dnia, w którym miało dojść do zawarcia umowy przyrzeczonej.

 

Podsumowując powyższe informacje, możemy zauważyć, że zadatek i zaliczka to dwa różne pojęcia, których nie powinniśmy traktować tak samo. Głównym powodem do zastanowienia się nad tą formą „przedpłaty” jest zwrot w przypadku niewywiązania się z umowy którejś ze stron. Pamiętajmy, że są to ważne informacje, które zawsze powinny znaleźć się w umowie.